IRAN

Iran_in_its_region.svg

Iran ligt in het Midden-Oosten. Het land grenst aan Irak (Koerdistan Autonome Regio), Turkije, Armenië, Azerbeidzjan, Turkmenistan, Afghanistan en Pakistan. Het multiculturele land bestaande uit tal van etnische groepen en talen. De meeste bewoners zijn sjiitische moslims. De officiële taal van Iran is het Perzisch.

Iran is 40 keer zo groot als Nederland en heeft 84 miljoen inwoners. Opmerkelijk is dat de bevolking erg jong is: 70% van de bevolking is onder de 30 jaar. Ter vergelijking: in Nederland is dat 28%.

De hoofdstad en grootste stad -met meer dan 10 miljoen inwoners- is Teheran. Deze stad is ook het culturele, commerciële en industriële centrum van het land.

bakermat van de menselijke beschaving
Iran is door de eeuwen heen altijd een erg ontwikkeld land geweest. Het land wordt ook wel de bakermat van de menselijke beschaving genoemd. Eeuwenlang is het Perzische Rijk de heerser in een enorm gebied dat zich uitstrekt van Turkije tot India. Het land was een belangrijke post op verschillende handelsroutes tussen het Romeinse Rijk en Azië, zoals de bekende zijderoute. Hierdoor is het gebied dat nu Iran is, al eeuwenlang met het westen verbonden.

De Sjah aan de macht van 1941 tot 1979
Jarenlang had Iran een sterke band met het westen. Sjah Mohammad Reza, die aan de macht was van 1941 tot 1979, had een goede verstandhouding met Amerika en ook met ons koningshuis. In die tijd heerste er, vooral in de grote steden ook een vrije westerse sfeer. Aan deze periode komt een einde in 1979. Dan komt het volk komt in opstand tegen het regime en breekt de Islamitische Revolutie uit. De sjah had namelijk wel voor welvaart gezorgd, maar hij toonde ook behoorlijk wat dictatoriale trekken. Zo waren politieke partijen verboden, voerde hij censuur en had hij een eigen geheime dienst.

Islamitische Revolutie in 1979

Nadat de Sjah in 1979 is afgezet stemt het volk tijdens een referendum vóór de Islamitische Republiek. Dat betekende dat de  sjiitische islam de boventoon ging voeren. Die keuze heeft geleid tot onderdrukking van alle andere religieuze en niet-religieuze minderheden – onderdrukking van hun culturen, hun tradities en hun (religieuze) overtuigingen.

hoe ziet zo’n Islamitische geleide staat eruit?
Ayatollah Ruhollah Khomeini komt aan de macht. Volgens de wet van dit ‘nieuwe’ land is deze geestelijke de Opperste Leider. Naast Khomeini is er ook nog een Raad van Hoeders, een president en een parlement. Die laatste twee worden gekozen door het volk. Of ze beëdigd worden, hangt af van de Raad van Hoeders die uit twaalf leden bestaat, zes van hen zijn geestelijken die worden gekozen door de hoogste leider.

Ali Hosseini Khamenei
Na de dood van Khomeini in 1989 komt Ali Hosseini Khamenei aan de macht. Hij staat bekend als erg conservatief, net als de president Ebrahim Raisi. Die in mei 2024 tijdens een helicoptercrash om het leven komt en nog geen opvolger heeft. De conservatieven hebben de grote religieuze toezichthoudende instituties en de strijdkrachten onder controle en daardoor spelen de belangrijkste rol bij de Iraanse politiek. 

vrouwen worden scherp in de gaten gehouden door de zedenpolitie
De islamitische wet in Iran zit de vrijheid van vrouwen in de weg. Vrouwen hebben veel minder rechten dan mannen. Zo is in het huwelijk de man de juridisch baas. Vrouwen mogen bijvoorbeeld niet om een scheiding vragen óók niet als er een geldige reden voor is.

Sinds de revolutie in 1979 zijn vrouwen volgens de Iraanse sharia verplicht een islamitische hoofddoek (hijab) en lange, loszittende kleding te dragen. De jonge Iraans-Koerdische Mahsa (Jina) Amini overleed in 2022 nadat ze werd opgepakt en geslagen op haar hoofd. Volgens de religieuze politie zou haar hijab haar ‘onvoldoende’ hebben bedekt en haar broek was ‘te strak’. Veel Iraniërs gingen in september 2022 de straten op om hun woede te uiten over de dood van de 22-jarige Amini. Als reactie op de protesten drukte het regime de demonstraties de kop in. De protesten leidde al tot honderden doden, waaronder tientallen vrouwen en tieners, en duizenden arrestaties.

geen rechten voor LGBTI-personen
In Iran is het niet toegestaan een seksuele relatie met iemand van hetzelfde geslacht aan te gaan. Je kunt hiervoor in de gevangenis belanden, gemarteld worden of zelfs de doodstraf krijgen. Onlangs zijn twee Iraanse vrouwen ter dood veroordeeld vanwege hun seksuele geaardheid en LHBTI-activisme.
Opvallend is dat je wel legaal een geslachtsverandering kunt laten uitvoeren. Dat wordt voor transgenderpersonen zelfs deels betaald door de overheid. Soms worden homoseksuelen hiertoe gedwongen om vervolging te voorkomen. Iran heeft, na Thailand, de meeste geslachtsveranderingsoperaties ter wereld.

STAP 2 LANDENRESEARCH

In deze workshop gaan jullie je in Iran verdiepen. Hieronder staan verschillende youtube reportages, documentaires en korte films over het land.

2. opdracht: Noteer in jullie logboek de bijzondere feiten die meegenomen moeten worden in jullie filmjournaal en noteer de tijdscodes van de mooie/goede/bruikbare beelden.

1 Iran’s female morality police lead crackdown on women not wearing hijabs

30 april 2024            5.20 min

Sky News toont video’s waarop te zien is dat Iraanse vrouwen worden vastgehouden door vrouwelijke leden van de Iraanse zedenpolitie. In een nieuw hardhandig optreden tegen degenen die geen hijab dragen.
Deze nieuwe campagne, genaamd Noor (“licht” in het Perzisch), werd aangekondigd op dezelfde dag dat het Iraanse regime drone-aanvallen tegen Israël lanceerde.
Sindsdien is het aantal arrestaties en mishandelingen van vrouwen door de zedenpolitie sterk toegenomen.
Waarschuwing: deze video bevat grof taalgebruik dat sommige kijkers aanstootgevend kunnen vinden.

Sky News is een Britse 24 uurs nieuwszender. Sky news concurreert met CNN International en BBC World News. De zender wordt gezien als redelijk betrouwbaar

2. Camera’s sporen vrouwen zonder hoofddoek op in Iran

11 april 2023           1.50 min

In Iran worden vrouwen in de gaten gehouden met camera’s. Die controleren of de vrouwen wel een hoofddoek dragen. Dat is namelijk verplicht in het land.

NOSjeugdjournaal. Nos is een Nederlandse publieke omroep. Wordt gezien als betrouwbaar.

 

8 oktober 2022- 13.38 min

Al weken gaan tienduizenden Iraniërs de straat op. Ze demonstreren tegen het regime en willen meer vrijheid. De situatie is uniek. Sophie legt je uit waarom. Met dank aan Peyman Jafari, historicus die verbonden is aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis.

bron NOSop 3. NOS is een Nederlandse publieke omroep. Wordt gezien als betrouwbaar. 

        

4. Persia before Khomeini – The history of Iran in 15 minutes of perfectly restored film material

27 augustus 2021 15.25 min

Deze documentaire is een hermontage van de CHRONOS-documentaires “The Heirs of Cyrus the Great” (1974), “Politics of Oil” (1980) en super-8 homemovies van Irmgard en Bengt von zur Mühlen.

bron CHRONOS MEDIA History. Het is een filmproduktiebureau uit Postdam Duitsland. Veel prijzen gewonnen waaronder 2 Oscars Wordt gezien als betrouwbaar

5. Onrust in Iran | Avondshow Reisbureau | De Avondshow met Arjen Lubach (S2)

29 september 2022 – 10.04 min

In Iran is het al een paar weken onrustig. Je kunt daar in de gevangenis belanden als je als vrouw zonder hoofddoek naar buiten gaat. Hoe is het daar zo ver gekomen?

bron: De Avondshow met Arjen Lubach. Lubach is van de VPRO. VPRO is een Nederlandse publieke omroep. Wordt als betrouwbaar gezien. 

4. De spanningen tussen Verenigde Staten en Iran.

6 januari 2020 – 16.13 min

Er dreigt een escalatie van de gespannen verhouding tussen de VS en Iran sinds vrijdag 3 januari 2020. Met het doden van de vooraanstaande Iraanse militaire leider Suleimani lijken de VS op ramkoers, en kan een reactie van Iran niet uitblijven. Is dit het begin van een gevaarlijk nieuw hoofdstuk van directe oorlog en confrontatie tussen de grootmachten in het Midden-Oosten? In Buitenhof historicus Peyman Jafari, gespecialiseerd in de geschiedenis van de internationale betrekkingen en Iran, en Carolien Roelants, die de regio al jaren van dichtbij volgt voor het NRC

bron: Buitenhof is van verschillende publieke omroepen waaronder VPRO. Staat bekend als betrouwbaar.

5. De Irak-Iranoorlog (1980 – 1988) – de eerste totale oorlog in het Midden-Oosten.

17 juli 2019- 4.30 min

De Iraaks-Iraanse Oorlog brak uit in 1980. Deze oorlog wordt ook wel eens de Eerste Golfoorlog genoemd. De Irak-Iranoorlog (1980 – 1988) begon toen de Iraakse dictator Saddam Hoessein ervan overtuigd was dat hij Iran kon verslaan. Iran had net de Islamitische Revolutie achter de rug en werd nu geleid door Ayatollah Ruhollah Khomeini. Door de Iraanse Revolutie was Iran (voorheen Perzië genoemd) veranderd in een islamitische republiek. Dat zat Saddam niet lekker. Daarom besloot hij een totale oorlog te ontketenen. Het Iraakse leger gebruikte gifgas en Iran mobiliseerde honderdduizenden kindsoldaten die met Koranteksten op hun hoofd het slagveld werden opgestuurd. Men groef loopgraven wat de wereld deed denken aan de Eerste Wereldoorlog.

bron: History Hustle Nederlands is opgezet door een geschiedenisleraar. Het is een privekanaal. Het is niet gecheckt op betrouwbaarheid van informatie. 

6. The 1979 Iran Revolution: How It Happened

11 februari 2019- 17.04 min

Iran marks the 40th anniversary on Monday of the popular uprising that led to the fall of the monarchy and the establishment of the Islamic Republic in 1979, when the Ayatollah Khomenei became Iran’s political and spiritual leader. Today, Iran is a society trying to find a balance between the religious tenets of the revolution and the demands of a young population that is hungry for social and political change. Our reporter brings us a rare look inside Iran.

bron: FRANCE 24 (English)France 24 is een Franse omroep, wordt als betrouwbaar gezien.

7. The Struggle for Women’s Rights in Iran | TIME

10 maart 2020- 12.26 min

Short documentary, “40 Million: The Struggle for Women’s Rights in Iran,” about the women’s movement in Iran, directed by Jeff Kaufman.

bron: TIME Amerikaanse onafhankelijke nieuwszender. Wordt gezien als betr0uwbaar.

STAP 3:INTERVIEW

researchopdracht: Kies een van de volgende personen uit en zoek zoveel mogelijk uit over haar/zijn leven, achtergrond, werk, functie en bezigheden. Noteer de gegevens in het logboek.
1. Wie is Salman Rushdie en wat heeft hij met Iran te maken?

2. Wie is Mahsa Amini?

3. Wie is Ruhollah Khomeini?

4. Wie is Mohammad Reza Pahlavi?

STAP 3: REPORTAGE 

researchopdracht: Kies een van de volgende gebeurtenissen uit en zoek zoveel mogelijk informatie. Neem in je logboekverslag mee: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe.
1. Vertel het een en ander over de revolutie de revolutie in Iran die begon in november 1978. 

2. Wat kun je vertellen over de moord op Neda Agha-Soltan?
3. Wat kun je vertellen over de Irak-Iranoorlog?